Herverbinden-loslaten-herverbinden

In de loop van deze maand hebben we de knoop doorgehakt om onze zelfhulpgroep Ipa Agbara stop te zetten. Toen we in september vorig jaar terug live samen kwamen na een lange periode van online bijeenkomsten, stonden we al even stil bij de vraag wat de groep voor ons en de deelnemers nog betekende. Met de toen aanwezige leden stonden we stil bij de waarde van de groep. Het bevestigde ons in onze initiële opdracht en doelstelling: samenkomen met lotgenoten die reeds een weg naar herstel aflegden om zo verder te groeien in kracht. Ipa Agbara = kracht door verandering. En toch stak eenzelfde gevoel terug de kop op.

Afscheid nemen, ik (Kelly) ben er nooit goed in geweest. Stoppen met de groep betekent iets achterlaten wat mijn rol als ervaringswerker heeft helpen groeien. De knoop doorhakken werd bemoeilijkt door de waarde van de vriendschap die er is ontstaan, het moeten loslaten van het van betekenis zijn voor die specifieke anderen. Toen ik 6 jaar geleden de moed had om er mee te starten, was dit vooral uit eigen nood. Langzamerhand ebde mijn eigen nood hierin weg. De hulp van Cathy was steeds waardevol, maar veranderde zowel letterlijk als in betekenis. Ook al is dit afsluiten echt de juiste keuze, het bezorgde me angst. Er komt zo ook ruimte voor iets anders. De groep stond voor mij symbool voor mijn herstel. Deze waarde en betekenis zal blijven.

Verandering is herpositioneren en houdt altijd iets van loslaten in. Loslaten = afscheid nemen. Afscheid van oude patronen, afscheid van oude rollen, afscheid van mensen en contexten die bij die oude rollen en patronen pasten. Kelly's vraag iets meer dan 6 jaar geleden bij het opstarten van de groep om er als coach mee in te stappen, deed ons onze rol als patiënt en therapeut losser laten. Ondertussen verschoof ook de rol van coach en begeleider naar die van vriendinnen. Uiteraard is het niet altijd zo dat relaties zo organisch verschuiven wanneer contexten verschuiven. Als je iets anders kan vastpakken, hoorde ik ooit ergens op een studiedag, valt het loslaten wat minder zwaar.

Loslaten en herverbinden is ook in therapie vaak een belangrijk thema.

"Het stoort me dat ik het blijf uitstellen om mijn kasten met de spullen van mijn werk op te ruimen. Zou ik onbewust dan toch twijfelen over de keuze die ik maakte om nooit meer terug naar die werkplek te gaan? Of heb ik vooral angst voor die laatste laag aan emoties waar ik nog door moet als ik echt loslaat?" Ik bevestig Tine in de last die ze voelt. Tine vocht een lange periode tegen een burnout en bleef ook tegen beter weten in aan de slag in een niet meer voedende context. Oude traumasporen, hardnekkige overtuigingen en angst om alles te verliezen waar ze voor stond, deden haar nog dieper zakken. Het was een lange weg om uit de greep van de depressie te geraken. Haar lijf besliste eerst dat teruggaan geen optie was. Ze glimlacht bij mijn erkenning van haar lange worsteling en zoektocht: "Nee, terug naar die context is totaal geen optie meer. En dat blijft jammer en doet uiteraard pijn, maar 't is ok. Dus 't zal die laag emoties zijn zeker waar ik opnieuw zorgzaam mee zal moeten omgaan." Ik glimlach terug: "Het opruimen zal een beetje een ritueel worden. Dus neem er je tijd voor. Door 3 dozen te nemen, geef je jezelf de mogelijkheid om te doorvoelen wat was, wat is en wat je kan doorgeven. Je herverbindt met alles wat je hebt opgespaard en maakt de keuze wat je loslaat, wat je bewaart en wat letterlijk en figuurlijk van betekenis is voor anderen om door te geven." Herverbinden om te kunnen loslaten om dan op-nieuw te verbinden.

Het deed me stilstaan waarom afscheid nemen me zo moeilijk valt. Vaak maakte ik vroeger zelf de keuze om mensen op een afstand te zetten. Toen deze mensen verdwenen, was dit voor mij eerder een geschenk dan een last. Zo vermeed ik afscheid te moeten nemen. Slechts enkele volhouders zijn gebleven ondanks de afstand die ik nam.

Van velen kreeg ik de kans niet om afscheid te nemen. Veel van mijn vrienden zijn overleden, zodoende kreeg ik niet de kans om waardevol afscheid te nemen. Ik heb ongelooflijk veel schrik om wie me dierbaar is te verliezen.